Bitcoin Yɛ Te sɛ

Oleg Andreev na ɔkyerɛwee [2017/12/10](https://oleganza.com/ne nyinaa/bitcoin-te-te sɛ/)

**Bitcoin te sɛ honam fam sika:**ɛnyɛ nea wotumi dannan mu na ɛyɛ w’asɛyɛde sɛ wubedi ho dwuma. Sɛ wo sika kotoku hwere a, wo sika nso hwere. Wubetumi de bitcoins ama obi ma wakura mu ama wo, nanso ɛbɛyɛ te sɛ sikakorabea biara: ɛsɛ sɛ wunya wɔn mu ahotoso sɛ wɔrenguan wo sika.

**Bitcoin nte sɛ honam fam sika:**wubetumi de asie dodow biara a wopɛ na ɛrennye baabiara. Wubetumi de afa waya no so akɔma obiara. Ɛrentumi nyɛ yiye sɛ wɔbɛyɛ atoro. Worentumi mfa mma wɔ sekan biako mu: sɛ wobɛma awerɛhyem ankasa sɛ asɛm no asi a, ɛsɛ sɛ wotwɛn simma 10-15 ansa na cryptographic adanse no ayɛ nea network no bɛyɛ.

**Bitcoin te sɛ sika kɔkɔɔ:**wontumi nyɛ no sɛnea wɔpɛ, ne dodow kakraa bi na ɛwɔ hɔ na saa dodow yi apete wɔ ahunmu bere a ɛkɔ so (bere dodow no ara). Sɛ wobɛnya bitcoins bi a ɛsɛ sɛ obi de ma wo, anaasɛ ɛsɛ sɛ wo tu wɔn. Te sɛ sika kɔkɔɔ no, Bitcoin hyerɛn: ɛde ne mfiridwuma a ɛyɛ fɛ, apam nhyehyɛe kasa a wɔde ahyɛ mu, nyansa mu nkannyan, ne ahofadi bɔhyɛ a ɛne sɛ wobenya ahofadi afi nhyɛso mu no twetwe nkurɔfo.

**Bitcoin nte sɛ sika kɔkɔɔ:**Bitcoin a wɔde ma no yɛ fixed koraa denam nhyehyɛe a wɔayɛ sɛ wotu fagude so (bitcoins pii saa nkutoo na wɔbɔ dɔnhwerew biara). Wowɔ awerɛhyem sɛ obiara renhu bitgold bepɔw mpofirim anaasɛ obetu wɔ okyinnsoromma nketewa so. Nea ɛnte sɛ sika kɔkɔɔ no, wɔayɛ nsakrae wɔ Bitcoin asɛnnennen no mu ma ɛne mmɔden a wɔbɔ sɛ wobetu fam no ahwɛ sɛnea ɛbɛyɛ a nhyehyɛe no bɛkɔ so ayɛ nea ɛfata. Ebia wobɛtutu sika kɔkɔɔ no nyinaa da koro, nanso ɛrentumi nyɛ yiye da wɔ Bitcoin mu ɛmfa ho sɛnea kɔmputa bɛyɛ ntɛmntɛm da biara. Mmɔdenbɔ a ɛrenya nkɔso wɔ atuo mu no betumi abɔ nhyehyɛe no mu kakra nkutoo (network sesa ɔhaw no ma ɛyɛ blocks 6 dɔnhwerew biara, nanso sɛ network no nyin bere nyinaa a ebetumi ayɛ blocks 7-8 dɔnhwerew biara).

**Bitcoin te sɛ sikakorabea:**kɔmputa, database ne nkitahodi ahorow wɔ hɔ. Databases sie abakɔsɛm nyinaa a ɛfa sikatua a ɛba ne nea ɛkɔ nyinaa ho: hena na ɔde sika dodow a wɔde kɔma hena. Biribiara yɛ dijitaal. Sikakorabea biara nni hɔ a sika kɔkɔɔ anaa ankorankoro sikakorabea nnaka wom, nhomakorabea a ɛwɔ “lɛgya” biako mu nkutoo.

Bitcoin nte sɛ sikakorabea: obiara betumi ahwɛ sɛ wɔn database no kura lɛgya data koro no ara a obiara de no wɔ. Ɔpanyin biara nni hɔ a ɔhwɛ ma ɔyɛ ledger no foforo na ɔhwɛ hu sɛ wɔansɛe no. Obiara betumi anya akontaabu dodow biara a ɔpɛ na akontaabu no nyinaa yɛ nea wɔmmɔ ne din (gye sɛ obi ankasa da ne nipasu adi). Lɛgya nkora din, sika a aka ne akontaabu nɔma nkutoo. Biribiara nni hɔ a ebetumi aba sɛ “sika a wɔde asie fa ketewaa bi” bɛba bere a sikakorabea bɔ bosea pii sen nea ɛwɔ ankasa no. Nokwarem no, ɛka biara nni bitcoin lɛgya so: ebia wowɔ sika wɔ wo address so na ɛyɛ wo dea koraa, anaasɛ wunni bi na wuntumi mfa nni dwuma koraa. Afei nso, Bitcoin ma kwan ma wɔde “apam” to sika mu: cryptographic puzzles a wɔayɛ sɛ wɔde bɛtrɛw gyinaesi mu wɔ nnipa pii ntam anaasɛ wɔ bere nyinaa mu.

Bitcoin te sɛ Monopoly sika: sika yɛ nsɛnkyerɛnne a enni adwene a ɛnyɛ nea wɔka sɛ ɛsom bo biara. Nkurɔfo bu wɔn efisɛ wɔpaw sɛ wobedi agoru no. Nokwarem no, saa ara na ɛte wɔ sika kɔkɔɔ anaa sika foforo biara ho.

Bitcoin nte sɛ Monopoly sika: token kakraa bi na ɛwɔ hɔ na obiara ntumi nyɛ atoro. Eyi ma wɔyɛ nnipa pa a wɔpɛ sɛ wonya ade a wogye tom wɔ amansan nyinaa mu a wɔboaboa ano te sɛ sika kɔkɔɔ anaa dwetɛ sika.

Bitcoin te sɛ Git: wɔ Git (nhyehyɛe a wɔde di dwuma wɔ nkyerɛase a wɔakyekyɛ so) wɔahyehyɛ wo nsakraeɛ nyinaa wɔ nkɔnsɔnkɔnsɔn a wɔde cryptographic hashes abɔ ho ban mu. Sɛ wowɔ hash a aba foforo no mu ahotoso a, wubetumi anya nsɛm a atwam no nyinaa (anaa ne fa biara) afi baabiara na woada so ara ahwɛ sɛ ɛyɛ nea wohwɛ kwan. Saa ara nso na wɔ Bitcoin mu no, wɔahyehyɛ nnwuma nyinaa wɔ nkɔnsɔnkɔnsɔn mu (*blockchain *) na sɛ wɔgye tom wie a, ɛmfa ho baabi a wɔde asie no, wobɛtumi de wo ho ato blockchain biara so bere nyinaa denam hashes nkɔnsɔnkɔnsɔn a ɛka hash bi a wowɔ dedaw ho a wobɛhwɛ so. Eyi fi awosu mu ma wotumi kyekyɛ nneɛma a wɔkora so ne nokwaredi mu nhwehwɛmu a ɛnyɛ den.

Bitcoin nte sɛ Git: wɔ ɔkwan a obiara bɔ mmɔden sɛ ɔbɛyɛ adwuma wɔ baa dwumadibea biako so. Wɔ Git mu no obiara betumi anya nkorabata ne fork pii na waka abom da mu nyinaa. Wɔ Bitcoin mu no obi ntumi “mfa nkabom” forks. Blockchain no yɛ nokwarem no dua a ɛyɛ asɛmdi ho abakɔsɛm, nanso bere nyinaa na nkorabata kɛse biako wɔ hɔ (a ɛwɔ bo no) ne nkorabata nketewa bi a ɛbae wɔ akwanhyia mu (a ne tenten ntra block biako-abien) a enni mfaso biara. Wɔ Git mu no nsɛm a ɛwɔ mu ho hia sen nkorabata, wɔ Bitcoin mu no adwene a ɛwɔ mu ho hia sen nsɛm a ɛwɔ mu.

Bitcoin te sɛ Bittorrent: network no yɛ decentralized koraa, “mint” anaa “sikakorabea” biako biara nni hɔ. Blockchain no te sɛ fael biako wɔ bittorrent so: wɔagye atom wɔ cryptographic kwan so na wɔkyɛ wɔ kɔmputa pii so. Obiara a ɔde ne ho hyɛ mu, a wɔn a wotu fam ka ho reyɛ ade wɔ nneɛma a ɛyɛ pɛ so. Sɛ network no fa biako sɛe a, nkitahodi betumi afa afa afoforo. Sɛ network no nyinaa kɔ fam mpo a, wɔda so ara sie nsɛm a ɛfa nnwuma ho wɔ kɔmputa mpempem pii a ɛde ne ho so na obiara sika nsɛe. Sɛ nkurɔfo ne wɔn ho wɔn ho di nkitaho bio a, wobetumi akɔ so de nnwuma akɔma te sɛ nea biribiara nsii. Bitcoin ne Bittorrent nyinaa betumi atra ase wɔ nuklea ɔko mu efisɛ nsɛm nnyɛ radioactive na wobetumi ayɛ no dwoodwoo.

Bitcoin nte sɛ Bittorrent: sɛ anka “fael” pii a ɛde ne ho bɛba no, fael biako wɔ hɔ a enyin bere nyinaa: blockchain. Afei nso, wɔn a wɔde wɔn ho hyɛ mu a wɔho hia sen biara: wɔn a wotu fam no de sika ankasa renya wɔn adwuma no ho akatua ankasa.

Bitcoin te sɛ kasa mu ahofadi: asɛm biara a wɔyɛ no yɛ baguam nkrasɛm tiawa a wobetumi abɔ ɛmfa ho baabi anaa ɔkwan a wɔbɛfa so abɔ no. Sɛ ebinom a wotu fagude te a, wɔde bɛka ho wɔ blockchain no mu na saa nkrasɛm no bɛtra abakɔsɛm mu daa. Obiara behu na obiara rentumi mpopa.

Bitcoin nte sɛ kasa mu ahofadi: biribi a wobɛka no de ɛka ba. Transaction tu sika a ɛsɛ sɛ wufi ase. Enti ɛnyɛ ɔkwasea biara na wɔma kwan sɛ ɔteɛteɛm, na mmom wɔn a na wɔwɔ mfaso sɛ wobenya sika bi wɔ nea edi kan no mu nkutoo. Afei nso, wɔn a wotu fam no betumi apow asɛm no sɛ ɛyɛ spammy anaasɛ enni sika a ɛdɔɔso a. Enti obiara mma obiara ahofadi sɛ “wɔ beer mu”, nanso obiara bɔ mmɔden sɛ ɔbɛyɛ biako wɔ ne pɛ mu.

Bitcoin te sɛ asetena mu apam: ɛyɛ amammerɛ mu adeyɛ a ɛho tew. Ɛyɛ adwuma sɛ sika bere tenten a nkurɔfo ne no di saa na wɔwɔ akokoduru sɛ wobekura mu na wɔadi ne mmara so no. Mfiridwuma ho hia araa ma wɔde nsu ho nhama a ɛho hia ma saa apam no nkutoo.

Bitcoin nte sɛ asetena mu apam: ɛnyɛ apam a wɔkyerɛkyerɛ wɔ sukuu ahorow mu no. Ɛnyɛ nea ɛyɛ mmerɛw, na ɛnyɛ sodifo binom na wɔhyɛ. Ɛyɛ mmara ahorow a ɛkame ayɛ sɛ ɛnsakra a obiara paw sɛ ɔde bedi dwuma wɔ n’ankasa ho, enti ɛde ka ho ma adwene koro yɛ.

Bitcoin te sɛ nkonyaayi intanɛt sika: ɛyɛ nea ɛte ara kwa.

Translators
Jeffrey Oa

Supporters
Undisclosed #1