Matimu ya Mfumo wa Bitcoin na Kenya

hi Michael Kimani Kioneki 2022/01/05open in new window

Lexi i xitiviso hi Bangi ya Central ya Nigeria NG leyi sivelaka mavandla ya swa timali lama lawuriweke ku suka eka ku pfuna tihakelo ku suka eka mincincano ya mali ya dijithali

siku Nyenyenyana 5, 2021

Lexi i xitiviso lexi yelanaka hi va Bangi ya Central va Kenya ๐Ÿ‡ฐ๐Ÿ‡ช va alelaka tibangi ta Kenya ku lulamisa tihakelo ta mali ya mabindzu yo Tirhisekaopen in new window

Tanihi Mukenya wo huma eVuxeni bya Afrika, ndzi tsandzeka ku ti khoma hi ku hleka vanghana va mina va le ka inthanete vo ka hi nga tivani vo huma Nigeria. Emahetelelweni, va twa ku vava ka hina ka malembe ya nkombo lama nga hundza! Ku na swotala swi faneleke swi xopaxopiwa laniwa hikokwalaho hi leyi nhlokomhaka eka mianakanyo ya mina yo tirhisana

Mawuwana 9, 2013

โ€œKipochi wallet ya Kenya a ku ri khamphani yo sungula ya xihundla ya bitcoin leyi simekeke xiendliwa lexi pfumeleleke vanhu eAfrika ku rhumela no amukela tibitcoin, naswona yi ti cinca eka no ya eka mali ya le Kenya M-Pesa"

Kipochi yi simeka bitcoin wallet ya M-Pesa leyi hlanganisiweke eAfricaopen in new window

A ku nga ri khale bangi ya Central ya Kenya na Safaricom Mpesa yi nga si va wela

โ€œExikarhi ka vhiki ku hlangana ka hina w/M-Pesa hi le ka muphakeri wa vukorhokeli eka ku xavisa Kopo Kopo yi pfariwile. Swi hi tekele ku tlula vhiki ku va hi kuma leswaku Safaricom yi sindzisile Kopo Kopo ku va yi hi pfarisa"

Mhawuri 2013

โ€œHi Mhawuri 2013, Kipochi yi amukerile xitiviso ku suka eka Bangi ya Central ya Kenya lexi va faneleke ku switiva leswaku hi va mani, xikongomelo xa hina na leswaku Bitcoin i yini."

Kahlekahle xana ku humelele yini eKipochi?open in new window

Ku vile na kheyisi ya masungulo ya khamphani ya Bitcoin eKenya leyi a yi nga tirhisani w/ (Bangi ya Central ya Kenya) leyi lawuriwaka na vukorhokeli bya swa timali lebyi lawurika (Safaricom Mpesa). Lembe ku ya emahlweni ndzi joyinile bindzu naswona ndzi tsundzuka ndzi ringeta ku tirha na Pelle Kipochi na tikhamphani tin'wana tanihi Bitpesa

Hinkwerhu hi tirhisanile eka ndlela leyi hi nga yi tirhisaka yo endla tibangi na valawuri ku antswisa vufambisi eka ku fikelela tiakhawunti ta bangi. A hi lava ntlawa wa nyutirali ku hlula xivangelo lexi

Ndzi nyikiwile ntirho wo sungula masungulo yo kala bindzulo. Hi leyi imeyili ya siku ra 14 Mudyaxihi 2014

khamphani leyi landzelaka eka ku lawula a ku ri Bitpesa. Bitpesa yi simekile xiendliwa xa xihundla yi pfumelela vanhu va kenya ku xava bitcoin hi ku tirhisa mpesa (endzhaku va tumbuluxa xihlawulekisi xo xavisa bitcoin). Xiendliwa xi tlhele xi tlakusiwa ku ya eka tihakelo to tlula tibodara (phaseji ya Kenya-UK).

Leswi naswona a swi tekanga nkarhi wo leha

N'wendzamhala 18, 2015

Sekhula ya CBKopen in new window

โ€œXikongomelo xa sekhula leyi i ku lemukisa mavandla hinkwawo ya swa timali ku lwisana no tirhana na timali ta dijithali to ka ti nga lawuriwi hi xitalo ti lawula hi vaendli va tona eka inthanete kumbe ku lawula na swan'wanchumu leswi nghenelelaka eka timali leti lavekaka. U nga pfuleli munhu tiakhawunti loyi a tirhanaka na Bitcoin"

Masiku mo hlaya malendzelaka, Safaricom Mpesa CEO Bob Collymore u vulavurile ku lwisana na timali ta dijithali to ka ti nga lawuriwi hi xitalo ti lawula hi vaendli va tona eka inthanete a ku

โ€œA hi nge pfumeli ku va na mabindzu lama fambelanaka na bitcoin eka sisiteme ya M-pesa handle ka loko timali ta dijithali to ka ti nga lawuriwi hi xitalo ti lawula hi vaendli va tona eka inthanete ti pfumeleriwile hi mufambisi wa sekithara ya bangi."

Collymore u ri Safaricom yi nge ti veki eka nxungeto wa vukarhi bya CBK eka mabindzu ya bitcoinopen in new window

Hinkwaswo swi ti komba swi tirhisana.

Ku pfumala mpfumelelo eka akhawunti ya bangi naswona vukorhokeli bya ndlela ya Mpesa byi onhile bindzu ra Bitpesa. Bitpesa na Lipisha (mutirhisani wa ndlela ya tihakelo) ti tekile mhaka ekhoto

Xikombelo NO. 512 xa 215open in new window

N'wendzamhala 28, 2015

Ndzi tsarile atikili ya vonelo ya phephahungu leri rhangaka emahlweni eKenya Daily Nation, ndzi sola CBK ku va yi ri na ku ehleketa ka xinkarhana ka vuphunta. Ndzi vurile ku "ku ringana malembe ma mune ku suka sweswi vanhu va ta hleka CBK eka xitiviso lexi xo huma ndleleni"

1 Bitcoin hi nkarhi wolowo a ku ri $450, namuntlha i $40,000

Hukuri 26, 2015

Endlelo ra nawu leri fayiriweke hi bitcoin masungulo ya tihakelo ta Bitpesa na mutirhisani wa yona ku lwisana na mali ya mobayili giant Safaricom yi twiwile eka Khoto ya le Henhla ya Kenya hi wavumbirhi.

Khoto ya le henhla ya Kenya yi twa Kheyisi ya Bitpesa ku lwisana na Safaricomopen in new window

Bitpesa yi phikizane na Safaricom " yi chavisela" mutirhisani wa yona wo hlanganisa ndlela, Lupisha, yi sindzisa ku yimisa vukorhokeli bya yona hi Hukuri 12 handle ka xitiviso xa le mahlweni leswi vangeke mintlhontlho leyikulu eka Bitpesa na Lipisha yo hlayisa bindzu ra vona.

Safaricom yi phikizile leswaku ku yimisiwa ka vukorhokeli eka Lupisha ku seketeriwile hikuva Bitpesa yi tsandzekile ku kuma mpfumelelo wa ku rhumeriwa ka bitcoin ku suka eka bangi ya Central. Tanihi mbuyelo, mabindzu ya Bitpesa hi le ka Lipisha na tiakhawunti ta yona eSafaricom ya tshovile milawu ya AML.

Kambe gqweta ra tifeme letimbirhi ri vurile leswaku Safaricom a ri twisisanga swilaveko swa bangi ya central.

โ€œ[Bangi ya central] yi byerile Bitpesa leswaku tibitcoin a ti lawuriwi eKenya kambe Safaricom yi sindzisa leswaku yi humesa layisense eka mbuyelo wolowo,"

N'wendzamhala 15, 2015

Bitpesa yi lahlekeriwile hi kheyisi

Muahluri wa Khoto ya le Henhla u fambisile vuahluri lebyi nga yimeleki munhu leswaku mutirhi wa M-Pesa Safaricom a nge laveki ku nyikiwa mpfumelelo eka masungulo ya Bitpesa exikarhi ka nkwetlembetano lowu yaka emahlweni wa xinawu.

Kenyan Khoto ya Kenya yi tiyisisa Thendara yo tshama na Masungulo ya Bitcoin M-Pesa open in new window

Hi ku pfumala mpfumelelo eka tiakhawunti ta bangi na vukorhokeli bya nhlanganiso wa ndlela ya Mpesa bya nonoha eka matirhelo, Bitpesa yi jikerile bindzu eKenya.

Bitpesa a ku ri nhlanganiso wa ndlela wo nonoha wo fikelela tiBitcoin (xava no xavisa), hikokwalaho ku hambana ka vona, ku khumbile matikhomelo ya vona eka ndlela leyi vatirhisi va fikeleleke tibitcoin.

Muvuyeriwa lonkulu a ku ri timakete ta bitcoin to avelana vuxokoxoko hi tlhelo ra matirhiselo ya inthanete leti a nga laveki muyimaxikarhi na vukorhokeli bya bangi kumbe Mpesa.

Tibitcoin ta kwala kaya a ku ri tona to sungula ku tirha eka ku koxa. Vona chati leyi ya mimpimo leyi kulaka hi mpfhuka Bitpesa yi pfariwile. Mimpimo ya sweswi 150 miliyoni hi vhiki.

Ma swi vona, valawuri va phuntile naswona a va na xivindzi. Loko u pfala tindlela ta ximfumo ku va va xava no xavisa bitcoin, mintswalo yo xavisa hi ku avelana vuxokoxoko hi tlhelo ra matirhiselo ya inthanete b/c muxaka wa bitcoin na timali ta dijithali i ku avelana vuxokoxoko hi tlhelo ra matirhiselo ya inthanete. mabindzu ya avelana vuxokoxoko hi tlhelo ra matirhiselo ya inthanete a hi ya ximfumo naswona yi tumbetiwile.

Ma swi vona, valawuri va phuntile naswona a va na xivindzi. Loko u pfala tindlela ta ximfumo ku va va xava no xavisa bitcoin, mintswalo yo xavisa hi ku avelana vuxokoxoko hi tlhelo ra matirhiselo ya inthanete b/c muxaka wa bitcoin timali ta dijithali i ku avelana vuxokoxoko hi tlhelo ra matirhiselo ya inthanete. mabindzu ya ku avelana vuxokoxoko hi tlhelo ra matirhiselo ya inthanete a hi ya ximfumo naswona yi tumbetiwile.

Hi leyi chati ya mimpimo ya Kenya yo avelana vuxokoxoko hi tlhelo ra matirhiselo ya inthanete eka makete wun'wana wa ku avelana vuxokoxoko hi tlhelo ra matirhiselo ya inthanete, Paxful. Mimpimo ya vhiki na vhiki, 17 miliyoni hi vhiki tanihi vhiki leri nga hela

Hi ku sungula ko tanihi Bitpesa, mulawuri a nga sindzisa mpfumelelano hi le ka xiviko xo sindzisiwa no veka tihlo eka mali leyi nghenaka no huma eka bitcoin na timali ta dijithali.

Hi timakete ta ku avelana vuxokoxoko hi tlhelo ra matirhiselo ya inthanete, muxaka wa bindzu a wu kumeki b/c mali yi suka eka akhawunti ya mutirhisi wun'we ku ya eka yin'wana akhawunti ya mutirhisi, bangi, Mpesa na mulawuri va nge ku byeli xikongomelo xa nkoka wo rhumela. Loko kahlekahle, a ku ri ku xavisa ka bitcoin

Tibitcoin ta le kaya 150 miliyoni KES hi vhiki Paxful 178 miliyoni KES hi n'hweti ku cincisa mali ya dijithali P2P (a xi tiveki) Swihundla swa le kaya (a xi tiveki) Vuxavisisi byo ka byi nga hlangani na inthanete (a xi tiveki) Vuvekisi bya timakete misava hinkwayo ku suka eka akhawunti yo xavisa hi vuvekisi byo rhurhisa byo tiya (a byi tiveki) Bangi ya Citi 2018 yi pimanyetile leswaku Makenya va na 163 biliyoni eka Bitcoin Paxful โ€œMakenya va xavisile 6 biliyoni hi 2020โ€

Maswivona, ku hava ndlela yo hlamusela kahlekahle leswaku i mali muni yi fambakafambaka, yi nghenaka no tlhela yi huma eka bitcoin na timali ta dijithali. Lexi i xiphiqo xa valawuri. Va anakanya leswaku va tlharihile hi ku pfala tindlela ta ximfumo, kambe va tirha ku seketela mimpimo leyi tumbeleke yo ka yi nga ri ya mfumo

Ku pimanyeta ka mina ko hlayiseka i

500 miliyoni hi vhiki eka Mujeko wa Kenya wa Kenya wa andza hi mavhiki ma 52, kwalomu ka 25 biliyoni hi lembe.

Ku pimanyeta ko hlayiseka

Vuxavisi byo avelana vuxokoxoko hi tlhelo ra matirhiselo ya inthanete ra bitcoin na timali ta dijithali i modlele ntsena lowu tirhaka swi nga ri na mhaka xiyimo xa Tibangi ta Central. Swi vile kahle eku endleni nkarhi wa kahle wo kuma mali eka vantshwa

Vona leswi nhlokomhakaopen in new window

Ku avelana vuxokoxoko hi tlhelo ra matirhiselo ya inthanete na vuxavisi byo ka byi nga ri bya ximfumo bya timali ta dijithali tanihi bitcoin i nxungeto wa vuhlayiseki lowu engeteriweke wa swa tikomphyuta eka sisiteme ya swa timali ya Kenya b/c mali leyi yaka eka bitcoin a ya ha vuyi

Khotavuxika 30, 2020

Kheyisi ya Bitcoin eKenya Milimali Khoto ya Nawu yi veka xiyimoopen in new window

Ndzi swi vona swi nyanyula leswaku valawuri va Kenya, vafambisi na vatokoti va 'Fintech' va ehleketa leswaku timali ta dijithali ti nga tumbetiwa', swi paluxa ntsena vuphunta bya vona. Ndzi hlanganile na VOTALA va vona eka malembe ya mina ya nkombo naswona a VA NA XIVINDZI!

Lembe rin'wana na rin'wana va hlwela, mimpimo yo ka yi nga ri ya nawu ya kula

N'wendzamhala 16, 2020

UGANDA ya ha ku endla ku cinca eka Nawu wa vona wa 2013 wo sivela maendlelo yo ka ya nga ri nawini yo endla mintsengo yikulukumba ya timali leyi endliweke hi migingiriko ya vugevenga ku katsa vanyiki va vukorhokeli bya nhundzu vo tirhiseka. Kumbexana ku ti karhata ka nkoka ntsena ku suka eka mfumo endhawini i ku tivisa timhaka leti nga le henhla

Nhlokomhakaopen in new window

Nyenyenyana 5, 2020 Siku ra (namuntlha)

Hi vonelo ra mina, hikokwalaho ka sekhula hi Bangi ya Central ya Nigeria NG, hi fanele hi langutela ku vona tiphatheni letifanaka leti veke vumbhoni eKenya KE

Kahlekahle, ndza beja, hi andzisa minkarhi ya sayizi b/c Nigeria i yikulu ku ringana 10 ku tlula Mujeko wa Kenya wa Kenya naswona yi na matimu yo leha yo hungutiwa ka ntikelo wa mali no xavisiwa ka mali yo ka yi nga ri ya ximfumo

Vona leswi Nhlokomhakaopen in new window

Hi lexi xitori xa leswaku xana tinetiweke to ka ti nga ri nawini ta Nigeria ti tirhisa njhani tinetiweke leti tshembiweke, ku vulavuriwe hi nomo na xiyimo eka ku seketela ku xavisiwa ka bitcoin na timali ta dijithali to ka ti nga hlanganisiwanga na inthanete.open in new window

Hi leyi atikili hi matirhelo ya vuxavisi byo ka byi nga ri bya ximfumo lebyi lombiweke eka tinetiweke ta Somali Hawala. I matirhelo lama fanaka lama tirhaka eka vuxavisi byo ka byi nga ri bya ximfumo byo avelana vuxokoxoko hi tlhelo ra matirhiselo ya inthanete bya xihundla bya Bitcoin (ku nghena ka inthanete no ka u nga ri ka inthanete)

Ndlela leyi Lavatsongo va Somali Hawaladars va Little Mogadishu va vumbaka vumundzuku bya Bitcoin eAfrikaopen in new window

โ€œdata leyi hlengeletiweke ku suka eka Coin Dance hi pholisi ya xihundla misava hinkwayo Paxful, yi kombisa leswaku Nigeria i P2P leyikulukumba ya ndhawu ya makete emisaveni, ku tlula 52 wa tiphesente wa makete wu ti avaka. Eka malembe ma ntlhanu lama hundzeke 60;215 wa mabindzu ya bitcoin yo ringana $566 miliyoni, ya yi veka eka ndhawu ya vumbirhi endzhaku ka United States"

Leyi i data yo suka Paxful ntsena, yin'wana ya tipholisi to xavisa bitcoin ta vatirhisi vo tala. Vanghana va mina eNigeria va ndzi byela leswaku ku na migingiriko YO TALA ya P2P yo xavisa ku tlula loko yi rhekhodiwa hi switatistiki swa ximfumo.

Hi 2020, maNigeria ma xavisile ku tlula $400m yo ringana mali eka tipholisi to cincisa mali ya le kayaopen in new window

Mabindzu ya xihundla eka Mujeko wa Nigeria ya Nigeria ya tivisile vatirhisi leswaku va nge fikeleli ku humesa xileriso hi le ka tindlela leti lawuriwaka hi ximfumo.

โ€œBundle yi endlile ku tlula $85 miliyoni no tsarisa ku tlula 124K wa vatirhisi hi 2020โ€

Xana ku na loyi hi mpela a ehleketaka leswaku ku herisiwa eka tindlela ta hakelo wa xinawu hi Tibangi ta Central swi ta hunguta mintswalo eka bitcoin na timali ta dijithali? Yini, minxavo yi ya ehenhla, na minkarhi ya kahle yo kuma muholo yi tikomba ku suka eka timali ta dijithali, vuhangalasi bya xikombelo no tirhisa tikheyisi?

Leyi i nyimpi ya politiki exikarhi ka minhlangano ya bangi ya ndzhaka wa khale na xihlawulekisi xo ka xi nga ri kahle xa timali ta dijithali ta bitcoin. Emalembeni ya mina ya ntokoto, ndzi khorwile leswaku bitcoin na timali ta dijithali swi ta hlula. Mimfumo ya Afrika na tibangi swi pfumala vuswikoti no pfumala nkucetelo.

Ndlela yin'we ntsena ya vona i ku amukela timali ta dijithali tanihi Bitcoin, ku nga si hela nkarhi.

Ndzi ta ringeta ku kombela muhleri wa mina nhlokomhaka leyi tanihi atikili.

/MAKUMU

Ku kuma swotala hlayaopen in new window

Translators
Molwantwa Sambo

Supporters
HRF